الهه فابریکی اورنگ

معادن ایران در مسیر دیجیتالیزه عصر هزاره سوم

الهه فابریکی اورنگ

راه حل های دیجیتال به یک جزء کلیدی از جهت گیری استراتژیک و چشم انداز شرکت های معادن مدرن امروزی تبدیل شده اند، همان عنصری که از نگاه تیز و پرشتاب دیجیتالی جهان مدرن سعی بر هم گام شدن در این مسیر را دارد. در کشورهای توسعه یافته، با توسعه زیرساختها در بخش معدن و به طور جزئی تر با پیشرفت فناوری حسگر، دسترسی فراگیر فناوری شبکه، و دسترسی آسان به قدرت محاسباتی عظیم، محیطی نو و جدید برای تولید و توسعه فرایند بهره برداری معادن، تعبیه شده و در حال پیش روی است.

داده ها این پتانسیل را دارند که بسیار فراتر از نظارت بروند و به برنامه های پیش بینی و تجویزی در زمان واقعی برسند. تجهیزات خودمختار اکنون یک گزینه واقعی در فلو شیت هستند. ورود حوزه دیجیتال در بخشهای مختلف زندگی جوامع، به حدی رسیده است که معدن هم از آن بی نصیب نمانده و اتخاذ و به کارگیری تکنولوژی روز جهانی، با رعایت استاندارد تنوع، راندمان بالاتر، هزینه های تعمیر و نگهداری کمتر همراه با نتایج بهتر در ایمنی،  واقعیتی جدید در استخراج بهره ور محصولات معدنی را عیان می کند.

فعالان بخش معدن و صنایع معدنی، در نخستین همایش و نمایشگاه معدن‌کاری دیجیتال که روز گذشته در هتل المپیک برگزار شد، با اشاره به سه‌چالش عمده پیش‌روی کشور در مسیر رسیدن به مدیریت هوشمند معادن تاکید کردند، نسبت به آینده سرمایه‌گذاری در فناوری‌‌‌های نوین معدن‌کاری ابهامات بسیاری دارند که این سه‌چالش پیش‌‌‌روی کشور در مسیر تحول دیجیتال بخش معدن را «پذیرش فناوری و توسعه زیرساخت‌‌‌های جدید»، «توسعه پایگاه‌‌‌های داده و تجمیع و اعتبارسنجی آنها» به همراه «توسعه آموزش و ترویج فناوری» عنوان کردند.

این همایش که مراسم افتتاح آن با حضور مهدی کرباسیان مدیرعامل اسبق ایمیدرو، ایرج رخصتی مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن، علیرضا بختیاری مدیرعامل گروه رسانه‌‌‌ای «دنیای‌اقتصاد»، محمد عزیزاللهی مدیرعامل همکاران‌سیستم، ابراهیم جمیلی رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، مجتبی حمیدیان شرکت سنگ‌آهن مرکزی ایران، بهرام شکوری عضو اتحادیه صادرکنندگان معدنی، امید اصغری مدیرعامل موسسه یونیدرو و طیف وسیعی از سرمایه‌گذاران و فعالان حوزه معدن و صنایع معدنی برگزار شد، طی سه‌روز تلاش دارد ضمن تحلیل آخرین روندهای معدن‌کاری دیجیتال در جهان، شرایط کشور در این حوزه و ‌‌‌پیش‌‌‌نیازهای جهش معدن‌کاری به نسل«۴» را بررسی و شرایط را برای تسهیل سرمایه‌گذاری در این بخش و رفع موانع توسعه معدن‌کاری هوشمند مهیا کند. از نکات جالب این همایش، می‌توان به سخنرانی یحیی محمود، مدیر ارشد اجرایی شرکت مشهور IBM در خصوص نحوه‌ گذار بخش معدن به فرآیند هوشمندسازی معدن‌کاری اشاره کرد.

به گفته محمود، مساله مهم برای بخش پیشروی معدنی، اتوماسیون فرآیندهای داخلی و پایه است. در معدن‌کاری دیجیتال، هماهنگ کردن همه فرآیندها با یکدیگر مهم است، یعنی چطور با عملیات متمرکز، کل فرآیند استخراج را دیجیتال کنیم. به گفته او جنبه دیگر در معدن‌کاری هوشمند، کارآیی عملیاتی و ارائه خدمات و محصولات جانبی جدید است؛ چون هر کس طبیعتا می‌‌‌خواهد سرمایه‌گذاری را با هدف درآمدزایی انجام دهد.  مدیر اجرایی شرکت IBM ادامه داد: به‌مرور نیاز به مهارت‌‌‌های دیجیتال همه‌جا احساس خواهد شد. امروز دیگر فقط یادگیری فن مهندسی کافی نیست؛ بلکه آموزش نرم‌‌‌افزاری هم باید دنبال شود. مثلا مهندس زمین‌‌‌شناسی باید بار دیگر آموزش ببیند و این بار با تکنولوژی نرم‌‌‌افزاری آشنا شود. 

همچنین از حاشیه های در متن این همایش، رونمایی از کتاب " تحولات دیجیتال با نگاهی ویژه به معدن کاری هوشمند" بود که در راستای تلاش دوساله همکاران موثر در روند برگزاری این همایش به مراحل معرفی و ارائه اثر رسیده است.

لازم به ذکر است، همایش و نمایشگاه معدن کاری دیجیتال ۱۴۰۱، که کار خود را از روز ۲۱ شهریورماه با حضور فعالان حوزه صنایع معدنی و تکنولوژی دیجیتالی کشور آغاز کرده است تا ۲۳ شهریورماه در هتل المپیک تهران، میزبان متخصصان و علاقمندان و فعالان این عرصه خواهد بود.

* پژوهشگر اقتصادی

21 شهریور 1401